
اگرچه صنعت نفت ایران از سال ۹۷ با سختترین تحریمها رو به رو بوده است، اما اکنون با تقویت احتمال رفع تحریمها، ایران با هدفگذاری صادرات روزانه ۲.۳ میلیون بشکه نفت، خود را برای بازگشت سریع به بازارهای طلای سیاه آماده میکند.تحریمهای نفتی برای ایران سابقهای طولانی دارد. اولین مورد تحریمهای نفتی برای فشار سیاسی به دولتی در ایران مربوط به تلاش دولت مصدق برای ملی کردن صنعت نفت میشود. با توجه به این مهم نفت ایران حدود ۷۰ سال است که با انواع و اقسام تحریمها رو به رو بوده با این حال هیچگاه توسعه در این صنعت متوقف نشده است.
تحریمهای ایران با خروج یک جانبه آمریکا از برجام دوباره بر اقتصاد و به ویژه صنعت نفت ایران تحمیل شد، همانگونه که ترامپ بارها بر آن تاکید کرده بود با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران بود.
اگرچه ایران در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ (سالهای ۹۱ تا ۹۴) نیز با تحریمهای نفتی مواجه بود، اما هیچگاه این حجم از فشار را تجربه نکرده بود. فشار تحریمها در شرایط فعلی بر نفت ایران آنچنان زیاد است که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران آن را نه یک تحریم بلکه جنگی تمام عیار اقتصادی میداند.جنگی که البته نتوانسته به اهداف خود برسد و ایران با وجود این تحریمها علاوه بر افزایش برداشت از میادین مشترک نفت و گاز، گازرسانی را نیز توسعه داده و به صادرکننده فعال فرآوردههای نفتی نیز تبدیل شده است.حال با روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهوری جدید آمریکا به نظر میرسد آمریکا میخواهد به میز برجام بازگردد. اتفاقی که میتواند صادرات نفت و دسترسی ایران به پول آن را تسهیل کند.با توجه به این مهم و البته با تکیه بر توان دیپلماسی نفتی، دولت ایران در لایحه بودجه سال آینده صادرات ۲.۳ میلیون بشکهای نفت و میعانات گازی را پیشبینی کرده است. موضوعی که البته انتقاداتی را به همراه داشته اما دولتمردان بر تحقق آن پافشاری میکنند.تا آنجا که بیژن زنگنه وزیر نفت در پاسخ به این انتقادات گفت که در مقام وزیر ایران قولی نمیدهم که نتوانم آن را اجرا کنم.نگاهی به عملکرد ایران بعد از اجراییشدن برجام نیز البته تایید میکند که در صورت رفع تحریمها ایران این قابلیت را دارد که به سرعت به بازارهای نفت بازگردد و سهم خود را از رقبا پس بگیرد.تا آنجا که وزارت نفت برجام را از روی کاغذ به بازارهای جهان کشاند و تولید نفت ایران در کمتر از ۶ ماه به نزدیک ۴ میلیون بشکه در روز رسید. با دیپلماسی نفتی ایران که به دنبال دیپلماسی در برجام آمده بود، صادرات نفت نیز به روزهای قبل از تحریم بازگشت و اقتصاد جان تازه گرفت.
با همین اقدامات، اگرچه همچنان قیمت نفت تا میانه سال ۹۵ پایین بود اما درآمدهای نفتی ایران در آن سال به ۵۵.۷ میلیارد دلار رسید که نشاندهنده قدرتنمایی دیپلماسی نفتی ایران بود که در دوران تحریم اجازه نداده بود تا ظرفیت تولید نفت کاهش پیدا کند و ظرفیت از دست رفته را نیز به سرعت ترمیم کرده بود.در همین رابطه، زنگنه ماه گذشته در مراسم آغاز حفاری فاز ۱۱ پارس جنوبی با بیان اینکه در تحریم ثابت کردیم که از تلاش دست نمیکشیم و با مجاهدت همکاران راه دیگری پیدا کنیم که توسعه صنعت نفت متوقف نشود، گفته بود که حتی در صادرات نفت که بیشترین فشارها را دولت ترامپ وارد کرد، صادرات نفت ایران متوقف نشد و ما نشان دادیم زنده و مقاومیم.